Op 20 april werd de jaarlijkse Participatielezing van Movisie gegeven door politiek filosoof en antropoloog Femke Kaulingfreks (1981). Femke Kaulingfreks is sinds 2018 lector Jeugd en Samenleving aan de Hogeschool Inholland en is onlangs benoemd op de Wibautstoel aan de Universiteit van Amsterdam.

zo niet dus

Femke’s passie en onderzoek richt zich op het betrekken van jongeren in maatschappelijke- en politieke vraagstukken. Haar lezing begon ze dan ook met een verhaal van een jongere die meedeed aan een participatietraject. De jongere vertelde hoe zij de hele middag slechts even de microfoon kreeg. Verder moest zij vooral aanschouwen hoe de politici met elkaar in gevecht waren om aan het woord te komen. Aan het eind van de bijeenkomst werd wel nog even gevraagd om een selfie. Jongerenparticipatie: check..

consequentie

Volgens Femke is deze anekdote een typisch voorbeeld van hoe jongerenparticipatie nu veelal nog plaatsvindt: jongeren mogen iets zeggen binnen de al gestelde kaders van volwassenen, Participatie is daarmee nu gericht op integratie in plaats van transformatie. Gevolg? Jongeren voelen zich niet gepresenteerd door de politiek en het vertrouwen is laag. Zonde, want juist jongeren hebben vaak goede originele ideeën voor het oplossen van de maatschappelijke problemen in hun wijk.

pleidooi voor eigen wijsheid

En dus pleit Femke ervoor dat er meer gebruikt gemaakt van de ‘eigen wijsheid’ van jongeren. Dat vraagt om een radicaal andere houding van beleidsmakers en professionals. Femke’s advies: wees moedig genoeg om de eigen randvoorwaarden, taal en ervaringen van jongeren én (jeugd)professionals als uitgangspunt te nemen. En voor professionals: toon oprechte betrokkenheid naar jongeren. Luister naar wat zij nodig hebben en faciliteer hen in het vormen van een eigen ideeën. Wees als het ware een bondgenoot die hen begeleidt in hun proces van maatschappelijke bewustwording.

ruimte gevraagd

Om dit te bewerkstelligen is ‘speelruimte’ nodig en vertrouwen vanuit hoger management. Daar trekt Femke nog een parallel naar het sociaal domein: ook hierin is het belangrijk dat professionals de ruimte geboden wordt om gelijkwaardige relaties met mensen op te bouwen. Nu werken systemen dit juist vaak nog tegen.

herkenning

In Femke’s verhaal herkende ik veel van wat ik dagelijks bij Meetellen tegenkom. Natuurlijk het echt centraal zetten van mensen om wie het gaat. Hun ervaringen als uitgangspunt nemen. En waarderen als belangrijke bron van het maken van beter kwalitatiever beleid. Maar ook in hoe we samenwerken als team. Vanuit gelijkwaardigheid. met elkaar: in principe samen.

Al met al een inspirerende middag, dichtbij huis in afstand en filosofie. Ik ben alvast nieuwsgierig naar de uitkomsten Femke’s toekomstige onderzoeken.