Het concept van cumulatieve ongelijkheid (optelsom van ongelijkheid) gaat verder dan alleen het optellen van individuele problemen en verminderde kansen. Er spelen vaak veel meer factoren mee, die over het hoofd worden gezien wanneer we te veel in onze eigen bubbel blijven zitten. Eén van de belangrijkste inzichten is dat ervaringsdeskundigheid nog te weinig wordt benut en dat er vaak wordt gewerkt met aannames. Ook positieve bijdragen aan gelijkheid worden vaak onderschat of over het hoofd gezien.

Een ander perspectief!

Duyvendak en andere sprekers pleiten voor een breder en interdisciplinair onderzoek met een intersectioneel perspectief, waarbij we afstappen van simplistische modellen. Het is belangrijk om te benadrukken dat de oorzaak van ongelijkheid niet alleen bij het individu ligt. Het bestrijden van ongelijkheid vereist een institutionele aanpak. Als voorbeeld werd genoemd dat mensen zonder verblijfsvergunning een grotere kans hebben om eerder te overlijden dan het gemiddelde. Dit komt door allerlei kleine en grote ongelijkheidsverschillen en gemiste kansen. De cumulatie van uitgangsposities leidt tot een versnelde cumulatie van ongelijkheid in de uitkomsten.

Optelsom van ongelijkheid

Daarnaast werd er gesproken over verschillende vormen van cumulatie, waarbij sommige vormen van ongelijkheid zich snel manifesteren en andere sluimerend en langzaam opbouwen. Ook werd benadrukt dat er een cumulatie van voordelen en nadelen plaatsvindt. Hierbij werden voorbeelden genoemd, zoals een getalenteerde broer in een gezin met kansenongelijkheid die niet alleen slim is, maar ook bereid is bijles te geven, of een gemotiveerde leerkracht in een achterstandswijk.

Ervaringsdeskundigheid betrekken

Als belangrijke aandachtspunten voor interventies en beleid werden genoemd: het betrekken van ervaringsdeskundigen bij het maken van beleid en het doorbreken van bestaande systemen. Een concreet voorbeeld van het doorbreken van het systeem is het afschaffen van het erfrecht.

De belangrijkste boodschap die naar voren kwam, is dat ongelijkheid niet vanzelf cumuleert. Het vergt een grondige analyse en een gezamenlijke aanpak op institutioneel niveau om deze cumulatieve ongelijkheid te doorbreken.